06 avg DVE STARE ZGRADE U POŽAREVCU

SPOMENIK KULTURE (1969)

U starom delu Požarevca u Nemanjinoj ulici, koja predstavlja jednu od najstarijih nasleđenih komunikacija u gradu, nalazile su se dve kuće vojvode Petra Dobrnjca (1771-1828). Rodom iz Dobrnje, predvodio je ustanike iz požarevačkog kraja u Prvom srpskom ustanku i zajedno sa Milenkom Stojkovićem i voždom Karađorđem učestvovao u oslabađanju Požarevca od Turaka. Naročito se istakao u boju na Ivankovcu 1805. godine kada je od Sovjeta dobio čin vojvode. Do napuštanja Srbije 1811. godine živeo je u Požarevcu. Sve do kraja XX veka kuće Petra Dobrnjca su bile poslednji primerci gradske arhitekture iz vremena pre Prvog srpskog ustanka u Požarevcu. U poslednjoj deceniji XX veka jedna od kuća je srušena, dok je druga mlađa obnovljena.

„Gornja kuća“ tzv. mutvak (arap.- kuhinja), imala je na severnoj strani trem koji se završavao uzdignutim doksatom, ispod koga je formiran ulaz u podrum. Bila je građena na temeljima od opeke u bondručnoj konstrukciji sa složenim krovom pokrivenim ćeramidom. U osnovi je dominirala centralna prostorija „kuća“ pored koje su bile još dve sobe i magaza u koju se ulazilo spolja. Dimenzije kuće sa doksatom bile su 14,17h6,55 m.

Druga tzv. „Donja kuća“ je prizemna zgrada građena na temeljima od opeke u bondručnoj konstrukciji sa četvorovodnim krovom pokrivenim ćeramidom. Po tipu osnove i načinu građenja pripada nešto kasnijoj fazi razvoja u odnosu na kuću sa doksatom. Prvobitno je i ona imala trem na severnoj strani, koji je naknadno bio zazidan, a zatim je kući prilikom restauracije krajem XX veka vraćen autentičan izgled. U „Donjoj kući“ je kao retkost sačuvana i oslikana tavanica od šašovaca. Dimenzije ove kuće su 14,20h9,70 m.

U obe kuće bio je sačuvan autentičan mobilijar koji je danas prezentovan u obnovljenoj „Donjoj kući“  gde je smeštena istorijska postavka Muzeja Požarevac pod nazivom Fond Petra Dobrnjca.

Lokacija kulturnog dobra