06 avg CRKVA SVETOG NIKOLE U POŽAREVCU

SPOMENIK KULTURE (2000)

Crkva Sv. Nikole u Požarevcu zadužbina je prote Petra Šljivića (1818-1902) paroha trnjanskog i njegove žene Jelene.

Petar Šljivić bio je sin vojvode ramskog Živka Šljivića. Godine 1890. podigao je porodičnu kapelu u delu Požarevca koji se naziva Bugar mala. Projekat je uradio arhitekta Svetozar Ivačković u duhu hanzenatike. Ivačković je bio prvi srpski đak Teofila Hanzena u Beču i smatran je najznačajnijim arhitektom u oblasti crkvene arhitekture sve do početka Prvog svetskog rata. Predvodio je mlađe arhitekte sa težnjom da stvore nacionalni stil u crkvenom graditeljstvu.

Crkva je jednokupolna, sa osnovom u obliku grčkog krsta. Nad ukrsnicom se uzdiže kupola na izduženom osmougaonom tamburu koji počiva na kubičnom postolju. Projektovana je kao porodična kapela, tako da ima dve etaže – kriptu i hram. Prostorno hram je podeljen na naos i oltar. Arhitektonskim oblikovanjem masa naglašena je kubičnost građevine. Fasade su prvobitno bile polihromno rešene u duhu hanzenatike, kombinacijom oker i terakot fasadne opeke ređane naizmenično u horizontalnim poljima, ali je danas kompletna opeka obojena crvenom bojom. Prozorski otvori su lučno zasvedene velike bifore na istočnoj, severnoj i južnoj fasadi, a iznad zapadnog ulaza izveden je okulus sa rozetom. Sva četiri kalkanska zida u vrhu imaju kameni krst. Uz crkvu se prvobitno nalazila drvena zvonara, koja je kasnije zamenjena zidanim zvonikom.

Ikonostas pripada tipu niskih oltarskih pregrada. Izveden je u duborezu, a na njemu je petnaest ikona raspoređenih u dve zone. Ikone su rad akademskog slikara Andreja Bicenka iz tridesetih godina XX veka.

Lokacija kulturnog dobra