06 avg LOKALITET GOSPOĐIN VIR

ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE (1966)

Na lokalitetu Gospođin vir se nalaze ostaci rimskog puta i kule stražare, u neposrednoj blizini, na potezu Manastir, su srednjovekovna crkva sa nekropolom i naselje, a tu je i lokacija sa praistorijskim naseljem. Zajedno čine jednu širu celinu, koja pokazuje dugi raspon života na ovom veoma skučenom prostoru između Dunava i stenovite obale.

O izgradnji rimskog puta kroz klisuru svedočanstvo predstavljaju u stenu uklesane table rimskih careva Tiberija, Klaudija i Domicijana. Kraj puta je postojala stražara prizidana uz stenu, tako da je imala samo tri kamena zida i u unutrašnjosti dve manje prostorije. Dimenzije osnove su bile 10,9 h 4,5 h 4,95 m. Sagrađena je krajem I i početkom II veka, a korišćena je i u IV veku. Osnovna funkcija ove kule stražare bila je kontrola puta i osmatranje suprotne obale.

Na lokalitetu Manastir otkriveni su temelji srednjovekovne jednobrodne crkve, dimenzija18 h 6 m, sa polukružnom apsidom na istoku i dograđenom izuzetno malom pripratom na zapadu. Naknadno je dozidana još jedna mnogo veća priprata. Severoistočno od crkve je formirana nekropola, a nešto dalje i naselje. Crkva, nekropola i naselje se datuju u XIV vek, a korišćeni su sve do početka XVI veka.

Praistorijsko naselje je bilo zatrpano siparom, a prilikom istraživanja otkriveni su ostaci naselja koje je sa prekidima trajalo od eneolita do gvozdenog doba.

Usled izgradnje HE Đerdap i podizanja nivoa vode, čitav lokalitet je potopljen.

Lokacija kulturnog dobra