06 avg MANASTIR BRADAČA

ARHEOLOŠKO NALAZIŠTE (1984)

Kompleks manastira Bradača se nalazi na šumovitim obroncima brda Kožuh u dolini Bradačkog potoka, skrajnut od glavnih putnih pravaca koji vode dolinama Mlave i Vitovnice.

Crkva posvećena Blagoveštenju je najverovatnije sagrađena krajem XIV i početkom XV veka. U istorijskim izvorima se prvi put pominje 1566. godine, kada je u manastiru stolovao iguman Pankratije. Potom se pominje i u turskim defterima, a 1676. godine posetio ga je patrijarh Arsenije III Crnojević, zatekavši ga u opustelom stanju. Svi kasniji pomeni ukazuju da manastir potom više nije obnavljan. Narodno predanje vezuje nastanak manastira za kult Jelice, čija tragična sudbina je opisana u pesmi „Bog nikome dužan ne ostaje“.

Tokom 1985. i 1986. godine Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo je sproveo sistematska arheološka istraživanja temeljnih ostataka crkve. Zidovi crkve bili su očuvani maksimalno do 3 metra visine. Imala je pravilnu orijentaciju sa oltarom na istoku, trikonhalnu osnovu i pripratu odvojenu od naosa pilastrima. Dimenzije crkve su 13h7,5m. Zidana je od lomljenog i pritesanog kamena vezanog krečnim malterom. Tokom arheoloških istraživanja otkriveni su delovi časne trpeze, pod od opeke, pet grobova, tragovi živopisa i skrivnice. Oko crkve su postojali tragovi slabo očuvanih objekata, koji su verovatno pripadali manastirskim konacima ili trpezariji.

Na osnovu arhitektonskih karakteristika i analogija Regionalni zavod za zaštitu spomenika kulture Smederevo je 1990. godine obavio radove na konzervaciji i rekonstrukciji crkve, kojoj su tada vraćene liturgijska i manastirska funkcija.

Lokacija kulturnog dobra